Z dziejów Dobrzynia


Mikołaj Wysocki 2010-05-28


Mała ojczyzna to najbliższy nam krajobraz, ludzie i stworzona przez nich kultura. Właśnie nadwiślańskie pejzaże, zmieniające się wraz z porami roku, architektura tego zakątka, wysokie drzewa, polne kwiaty są mi bardzo bliskie.

Małą ojczyznę zawsze się kocha za to, że jest taka bliska, nasza „a kiedy się ją opuszcza - wspomina z nostalgią i chętnie wraca, bo przede wszystkim jest to kraj lat dziecinnych".

Takim miejscem zwyczajnym i jednocześnie wyjątkowym jest moja mała ojczyzna - Dobrzyń nad Wisłą, gdyż tutaj się urodziłem, tutaj jest moja rodzina, znajomi oraz wiele wspaniałych miejsc.

O tym miejscu pisało wielu poetów mojej ziemi jak np.Zofia Czyżyńska i Andrzej Rutkowski.

Właśnie w miesiącu maju obchodzimy ,o czym nie wszyscy moi rówieśnicy wiedzą ,780-tą rocznicę nadania praw miejskich naszemu miastu.

Myślę ,że z tej okazji warto przypomnieć kilka kart z historii Dobrzynia.

Miasto to leży na prawym wysokim brzegu Wisły, w województwie kujawsko-pomorskim, między Płockiem a Włocławkiem. Należy do najstarszych miast w Polsce. Obecnie jest stolicą Ziemi Dobrzyńskiej i administracyjnym centrum gminy. Właśnie w tym roku obchodzimy 780 rocznicę nadania mu praw miejskich.

Historia tego miejsca sięga daleko w czasy prehistoryczne. Świadczą o tym powadzone przed kilku laty wykopaliska archeologiczne. Strategiczne wzgórze i stroma skarpa nadwiślańska oraz bogactwo rzeki i borów skłaniało koczownicze rody do osiedlania się na tym terenie.

Na przestrzeni wieków ludność zajmowała się głównie rolnictwem, a więc uprawą roli, chowem zwierząt , zbieractwem płodów leśnych, jak jagody i grzyby, pozyskiwaniem torfu, który używano jako opału , rybołówstwem oraz rzemiosłem: bednarstwem, kołodziejstwem, plecionkarstwem, kowalstwem tkactwem.

W okresie panowania Bolesława Krzywoustego poza wymienionymi zajęciami rozwijał się handel za sprawą szlaku handlowego biegnącego równolegle do rzeki Wisły. Od połowy XII wieku Dobrzyń i Ziemia Dobrzyńska coraz częściej były nękane przez plemiona ruskie i litewskie. Dla obrony grodu i okolicznych wsi ówczesny władca Konrad Mazowiecki sprowadza i osadza na zamku zakon krzyżacki, który podstępem zagarnia gród i okoliczne ziemie. W 1235 Konrad Mazowiecki odbija z rąk Krzyżaków Dobrzyń i przyległe ziemie i oddaje we władanie swojemu synowi Bolesławowi.

Tym samym obszar Ziemi Dobrzyńskiej powiększa się i od tej pory jego granicą
są trzy rzeki: Wisła, Skrwa i Drwęca. W 1323 roku Litwini najeżdżają na miasto i niszczą częściowo wraz z przyklasztorną szkołą, biorą do niewoli ludność. Po tej klęsce władcą Dobrzynia zostaje Władysław Łokietek.

Wraz ze starostą i rycerzami dzielnie bronili zamku przed Krzyżakami. Niestety po kilkunastu latach, gdy Dobrzyń zostaje oddany w lenno Władysławowi Opolczykowi, sprzedaje go Krzyżakom za sumę 40000 - ówczesnych złotych.

Dopiero w roku 1405 miejscowość ta w całości wraca do Polski.
Rozkwit Dobrzynia jednakże następuje dopiero po pokoju toruńskim. Prawdopodobnie w tym czasie powstaje herb miasta, aktualny w swym wyglądzie do dziś. Taki spokojny okres odbudowy, budowy i rozwoju miasta trwa tylko do połowy XVII wieku, kiedy to na Polskę najeżdżają Szwedzi. Dobrzyń zostaje wtedy ograbiony, zniszczony i spalony. Szwedzi niszczą między innymi: Kościół Farny, a z nim znajdujące się tam akta nadania praw miejskich. Później już miasto nigdy nie podźwignęło się gospodarczo.

Na początku , gdy nadeszły lata okupacji Niemcy wywieźli z Dobrzynia wszystkich pozostałych Żydów, a następnie zaczęli wyniszczać inteligencje.

Niemcy wybudowali domy wielorodzinne, a całe osiedle uzbroili w sieć : energetyczną, wodociągową oraz sanitarną. Mimo okrutnych represji mieszkańcy Dobrzynia trwali w swej polskości. Wolność uzyskali w styczniu 1945 roku.

Miasto ma swój herb. W roku 2000 z okazji 770- lecia nadania praw miejskich ustanowiono flagę. Jej barwy posiadają znaczenie symboliczne związane z miasteczkiem. Kolor niebieski symbolizuje rzekę Wisłę; kolor żółty - brzeg nadwiślański, a kolor zielony - tereny gminy, jako typowo rolniczej. Pośrodku flagi znajduje się herb Miasta i Gminy Dobrzyń nad Wisłą.

Obecny wizerunek ustanowiony w 1990 roku wynika z tradycji i przedstawia w polu czerwonym białą piętrową wieżę ze stożkowym , zielonym daszkiem z otwartą bramą pomiędzy złotymi literami „D" a „B" nawiązującymi do nazwy miasta.

Informacje zaczerpnięte z tekstów pomocniczych „matura 2010"