RADA RODZICÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 13 W ILION
ATENY 23-30 LISTOPAD 2002

PROJEKT SOCRATES-COMENIUS 1:
Kierowanie szkołą to wyzwanie: wielokulturowość, integracja, zaangażowanie rodziców.

Szanowni Państwo!

Chcielibyśmy powitać państwa w naszym kraju i szkole i życzyć państwu miłego pobytu. Państwa obecność tutaj sprawia nam szczególną radość. Projekt Unii Europejskiej – Socrates-Comenius 1 umożliwiam nam poznanie nowych ludzi z różnych krajów, z którymi łączy nas doświadczenie: nasze dzieci i ich podstawowa edukacja. Ufamy, że wymiana poglądów w powyższej kwestii jest niezmiernie ważna z uwagi na fakt, iż tego rodzaju wymiana poglądów i doświadczeń może stań się czynnikiem wpływającym na kulturę.
Wielokulturowość, która wydaje się być odkryta nagle w drugiej połowie 20-ego wieku nie jest wcale nowym zjawiskiem. Towarzyszyła ona człowiekowi w całej historii i zawsze odzwierciedlała odmienność rożnych cywilizacji. Wymiana poglądów miedzy różnymi społeczeństwami, w pewnych okolicznościach, staje się czynnikiem wpływającym na i stwarzającym nową kulturę. Starożytni Grecy nigdy nie osiągnęli by sukcesu w swoich osiągnięciach gdyby nie czerpali z pomysłów i myśli Wschodu. Podobnie tzw. europejska czy zachodnia cywilizacja, powszechne zasady demokracji, wolność, równość wobec prawa itd. nie istniałyby w obecnej formie gdyby nie stworzono ich w starożytnej Grecji i Rzymie, w Bizancjum Wschodnio-Rzymskim, we Włoszech Odrodzenia, we Francji Oświecenia, w umysłach waszych intelektualistów ostatnich dwóch stuleci, oraz gdyby nie wywodziły się one z wyzwolonych i rewolucyjnych ruchów 20-ego wieku. Niestety ta różnorodność kulturowa bardzo rzadko przedstawiana jest ludziom w całej okazałości. Społeczeństwa zamiast zdać sobie sprawę z tego, iż są połączonymi ze sobą ogniwami ze wzorem bezpośrednich i pośrednich związków, rysują się jako ‘bliskie’ i ‘czyste’ społeczności, które można postrzegać w kategoriach lepszych i gorszych. Dla nas ‘nasze’ społeczeństwo jest tym, które znamy; akceptujemy nie tylko nasz estetyzm i kulturę, jednak stanowią one dla nas wartość nadrzędną w stosunku do estetyzmu i kultury innych krajów. To co ‘inne’ jest ‘bestialskie, ‘barbarzyńskie’, ‘niecywilizowane’, ‘gorsze’, ponieważ jest inne.
Ogromne zmiany polityczne, społeczne i finansowe we Wschodniej Europie w ostatnich czasach sprawiły, iż wiele osób napłynęło do naszego kraju ze względu na swoją sytuację finansową. Greckie społeczeństwo – podobnie jak rodzice dzieci z naszej szkoły, którzy są jej częścią – nie było przygotowane na stawienie czoła takiej sytuacji. Do teraz reakcja na ‘inne’ i na zachowanie ‘innych’ głównie przepełniona jest ogromną troską i sceptycyzmem. Jednak pomimo pewnych nielicznych negatywnych wyjątków, które przedstawiane są przeważnie w sposób bardzo dramatyczny przez media, integracja emigrantów zarobkowych przebiega równo. Setki tysięcy emigrantów mieszka obecnie w naszym kraju, pracuje, zakłada rodziny i posyła swoje dzieci do naszych szkół. Nadal jednak pozostaje wiele do zrobienia.
Wielokulturowość, szacunek dla ‘innego’ i jego odmienność stanowią kwestie mające dużo wspólnego z demokracją, wolnością, szacunkiem dla człowieka i prawami człowieka. Jednak co najważniejsze wszyscy rodzice muszą być dokładnie informowani o tych kwestiach, czego nie czyniono do tej pory. Odpowiedzialne za to jest państwo, szkoła ale również Rada Rodziców. Musi zostać nawiązany dialog, który pomoże nazwać strach i obawy po imieniu. Tylko otwarte i dobrze poinformowane społeczeństwo może poradzić sobie i uregulować wyżej wymienione kwestie. Wyzwanie jakim jest kierowanie szkołą w dzisiejszych czasach, jest wyzwaniem stworzenia takiej szkoły która byłaby szkołą ‘bliską, ‘państwową, ‘otwartą’ i wielokulturową’. ‘Otwartą’ na nowe sposoby działania. ‘Otwartą’ na cały wachlarz współczesnej myśli, nauki, sztuki itd. ‘Otwartą’ na dzisiejsze problemy społeczne i wrażliwość społeczną. Szkołą ‘otwartą’ w sensie punktu ścierania się różnych kultur.
Wizja ponadnarodowej europejskiej społeczności nie jest kwestią prawa czy projektów. Odbudowa nacjonalizmu w byłym Związku Radzieckim czy Jugosławii, wzrost konserwatyzmu i rasistowskich ruchów politycznych we Francji, Austrii, Holandii, Północnych Włoszech, opartych na strachu przed emigrantami zarobkowymi, przypomniały nam w bolesny sposób, że ponadnarodowe społeczeństwo to przede wszystkim nieustanny wysiłek wkładany w demokratyzowanie europejskiego społeczeństwa. Oczywiście podstawę społeczeństwa stanowi podstawowa edukacja w szkole podstawowej.
Ale czy możemy zmienić społeczeństwo starając się jedynie zmienić nasz system edukacji? Czy może istnieć przepaść lub jedynie niewielki dystans między edukacją a społeczeństwem? Myślę że nie.
Wierzę też, iż demokracja i respektowanie praw człowieka nie jest tylko kwestią polityki ale przede wszystkim kwestią kultury i cywilizacji. Gdy polityka będzie starała się rozwiązać problemy społeczne takie jak np. bezrobocie czy zagwarantowanie równych szans dla wszystkich obywateli bez względu na kolor skóry, wyznanie czy pewne niedomagania, tak społeczeństwo musi zaakceptować znaczenie wielokulturowości i zacząć darzyć szacunkiem to, co inne. To przede wszystkim sposób na życie i doskonałe wyzwanie dla Rady Rodziców w dzisiejszej szkole.

Ilion, Listopad 2002